sexta-feira, 18 de dezembro de 2015

Faktoj kaj Fantazioj

Faktoj kaj Fantazioj.


Magio en la vortoj.

Doktorino Marjorie Boulton (07an/majo/1924). Angla, doktoriĝis pri literatura scienco, profesia verkisto, lernis Esperanton en 1949. Ŝia verkaro enhavas novelojn, poemaĵojn, rakontojn, esearojn, librojn por la studo de la beletro. Membro de la Akademio de Esperanto ŝi estas unu el la plej karaj verkistoj al esperantistoj.
En ŝia verko “Faktoj kaj Fantazioj”, kategorio memlernantoj kaj progresantoj, troviĝas 52 ĉapitroj sur 432 paĝoj plenaj de poeziaĵoj, enigmoj,  proverboj, anekdotoj kaj, speciale, interesaj fabeloj el la tuta mondo esploritaj  de la aŭtorino, kiu ravas nin per la  uzado de la  vortoj; Samtempe, ke ĉi libro lernigas nin, ĝi alportas nin al magia mondo. Priskribi la libron  "Faktoj kaj Fantazioj" per nur unu vorto, ĉi vorto estas riĉeco. Diri, ke  Marjorie Boulton igas nin avidaj de sciado kaj rememorigas niajn pli belajn ekdormitajn memorojn,  estus diri  tre malmulte por ĉi bela libro.

En la ĉapitro 23º troviĝas  fabelo el Kamboĝo "Ili volis Sekigi la Maron", ĝi estas interesa fabelo, kiu rakontas historion pri du amikoj, kiuj faras inter si promeson: "Se mi iam riĉiĝos, mi helpos mian amikon" baldaŭ ambaŭ edziĝas, unu el ili kun virino de bonaj kvalitoj, la alia amiko kun edzino ne tre kompetenta.

Magia nas palavras.


Dra. Marjorie Boulton (07/maio/1924). Inglesa, doutorado em  ciência literária, escritora profissional, começou a aprender Esperanto em 1949. Sua obra contém novelas, poesias, contos, ensaios, livros para o estudo de literatura. Membro da Academia de Esperanto que ela é uma das escritoras mais queridas pelos esperantistas.

Em seu livro “Faktoj kaj Fantazioj”, categoria autodidatas e alunos em evolução, encontram-se 53 capítulos em 432 páginas plenas de poemas, adivinhações, provérbios, anedotas e, especialmente, interessantes fábulas de todo mundo pesquisadas pela autora que nos encanta através do uso das palavras. Ao mesmo tempo que o livro nos ensina, nos leva a um mundo mágico. Descrever “Faktoj kaj Fantazioj” em apenas uma palavra, esta palavra será riqueza. Dizer que Marjorie Boulton nos torna ávidos de conhecimentos  e evoca nossas mais belas memórias adormecidas seria dizer muito  pouco para um livro tão belo.
No capítulo 23º encontrada a história do Camboja, um pequeno país asiático, "Eles queriam Secar o Mar", é uma interessante fábula que conta uma história de dois amigos que fazem entre si uma promessa: "Se algum dia eu enriquecer, vou ajudar o meu amigo", em breve ambos se casam, um deles com uma mulher de  qualidades, o outro amigo com uma esposa não muito competente:


Ili Volis Sekigi la Maron.

[...]

" La edzo daŭre pripensadis la problemon, kaj , la postan vesperon sugestis solvon:
“ Edzino, mi havas bonan ideon. Dum la jarcentoj, multaj ŝipoj pereis en la maro. Imagu, kiom da oro, arĝento, juveloj kaj aliaj valoraj objektoj devas nun kuŝi sur la fundo de la maro!”
“Certe.”
“Do, ni estas viglaj kaj laboremaj; ni iru al la marbordo kun niaj korboj kaŭĉuk-tegitaj, kaj ni sekigu la maron ĝis ni povos vidi la fundon. Tiam ni povos forporti multajn trezorojn kaj iĝi ricaj.”
La inteligenta edzino tre dubis pri tiu propono, sed ne mokis la edzon. Ŝi takte diris:
“ Do, kara mia, ni provu. Kaj se ni ne sukcesos malkovri la fundon kaj havigi al ni oron kaj arĝenton, certe ni povos almenaŭ kapti multajn fiŝojn. Kaj ni povos malplenigi tiujn fiŝojn, sali kaj sekigi ilin, aŭ prepari el ili kmeran fiŝosaŭcon; kaj ni almenaŭ havos ion por vendi”

[...]


Eles Queriam Secar o Mar.
[...]
“ O marido continuamente refletia sobre o problema e na noite seguinte sugeriu uma solução:
“ Mulher, eu tenho uma boa ideia. Durante  séculos muitos navios desapareceram no mar. Imagine quanto ouro, prata, joias e outros objetos valiosos devem agora estar escondidos no fundo do mar!”
“Certamente.”
“Logo, nós que somos bem dispostos e trabalhadores iremos para o litoral com nossos cestos revestidos de borracha, secaremos mar até que possamos enxergar o fundo. Portanto,  poderemos levar muitos tesouros e nos tornaremos ricos.”
A esposa inteligente duvidou muito dessa proposta, mas não zombou de seu marido. Ela habilidosamente disse:
“ Então meu querido vamos tentar. E se nós não conseguirmos descobrir o fundo do mar para nos fornecer ouro e prata, certamente poderemos pelo menos esvaziá-lo de peixes, salgar e secá-los, ou preparar molho cambojano1 de peixe; e, no mínimo teremos peixe para vender.”
[...]

1- kmera fiŝosaŭco = molho de peixe do povo “Khmer” ( ou povo do Camboja)

 Para comprar esta obra clique Bel@butiko

sábado, 28 de novembro de 2015

Vivo de Zamenhof

 


La Vivo de Zamenhof


Ĉi tiu estas la  unua biografio de nia kara majstro Zamenhof (1859-1917), kiu ekaperis tri jarojn post lia forpaso. Skribita de la sviso Edmond Privat (1889-1962), ĝi aperis unue en 1920 kaj fariĝis klasika esperanta verkaĵo kaj grava legado por esperantistoj. Al la sesa eldono (2007), eldonita de UEA, la historiisto Ulrich Lins aldonis fotojn  kaj pliajn materialojn. Fidinde, la libro raportas tutan vivon de Zamenhof, liajn sentojn, timojn, esperojn, kaj lian gravan kreaĵon, Esperanto. Privat sukcesis montri de la infaneco ĝis la lastaj tagoj de Zamenhof.




A vida de Zamenhof


Essa é a  primeira biografia de nosso querido mestre Zamenhof (1859-1917), que surgiu  três anos após sua morte. Escrita pelo suíço Edmond Privat (1889-1962), ela apareceu primeiramente em 1920 e tornou-se uma obra clássica do Esperanto e importante leitura para  esperantistas. À sexta edição(2007), editada pela UEA, o historiador Ulrich Lins acrescentou fotos e  materiais complementares. De maneira fidedigna, o livro conta toda a vida de Zamenhof, seus sentimentos, temores, esperanças e sua mais importante criação, o Esperanto. Privat
conseguiu mostrar desde a infância até os últimos dias de Zamenhof.

[...]
INFANO EN BJALISTOK
       
De la patrino la koro, de la patro la cerbo, de la loko la impreso: jen tri ĉefaj elementoj en la formado de Zamenhofa genio.
 Konscienca pedagogo estis la patro Marko Zamenhof, naskita de hebreaj gepatroj la 8-an de Februaro 1837 en Tikocin, ĉe landlimo inter pola kaj litva landoj, tiam regataj de rusa caro. Dudekjara junulo, li fondis lernejon en urbo najbara Bjalistok, kaj edziĝis kun filino de hebrea komercisto tie, Rozalja Sofer, naskita en 1839. Ne multaj estis la lernantoj, kaj neriĉa la paro.
 La 15-an de Decembro 1859 naskiĝis Ludoviko Lazaro, la unua filo. Kvar aliaj kaj tri filinoj poste venis. Ĝojo granda, sed zorgo peza. Baldaŭ oficialan postenon akceptis la patro: ĉe mezaj ŝtalernejoj li fariĝis instruisto de geografio kaj modernaj lingvoj. En 1873 li transloĝis al Varsovio kun la tuta familio, kaj de tiam instruis la germanan lingvon ĉe Veterinara Instituto kaj Reala Gimnazio.”
[...]


[...]
CRIANÇA EM BJALISTOK


Da mãe o coração, do pai o cérebro, do lugar a impressão: eis os três elementos principais na formação do gênio de Zamenhof.
 Consciente pedagogo foi o pai Marko Zamenhof, nascido de pais judeus em 8 de fevereiro de 1837 em  Tikocin, na fronteira entre a Polônia e a Lituânia, então governado pelo czar russo. Jovem com vinte anos, ele fundou uma escola na cidadezinha de Bjalistok, e lá se casou com uma filha de um comerciante judeu, Rozalja Sofer , nascida em 1839. Não muitos eram os alunos, e não rico era o casal.


Em 15 de dezembro de 1859 nasceu Ludoviko Lazaro, o primeiro filho. Outros quatro e três filhas vieram depois. Grande alegria, mas cuidado pesado. Logo o pai aceitou uma posição oficial : na escola stalinista de ensino médio ele se fez professor de geografia e línguas modernas. Em 1873 ele se mudou para Varsóvia com toda família e depois ensinou língua alemã no Instituto de Veterinária e Ginásio Real.
[...]
 


Por aĉeti ĉi tiu verko klaku sube.
Para comprar esta obra clique abaixo.


Kelli e Fábio (Programa Mia Amiko).




terça-feira, 10 de novembro de 2015

Taglibro Pri Kuirforno




   Pli aktuala ol tio neeblas.






  James Hebert Sullivan (1913- 1993). Brito, instruisto, lernis Esperanton, kiam li estis 19-jaraĝa, dum  kvinsemajna senmovo pro vundita piedo. Novelo plena de humoro   "Taglibro Pri Kuirforno"  estas la naŭa en la libro "Vivo Kaj Morto de Wiederboren" por progresantaj esperantistoj , unua libro de kolekto "Legu Kaj Lernu", 1998 - 80 paĝoj.

La problemoj de la persono komencas,  kiam li konsentas kun Kati, lia edzino, pri aĉeto de nova kuirforno. Poste ambaŭ perdas la trankvilecon, dum ili atendas la alvenon kaj instalon de ĉi aparato. Interese rimarki, ke ĉi temo daŭras tre  aktuala,la aventuro estas rakontita kiel taglibro, samtempe, oni ridas, oni rememoras  iam spertis similan problemon, dum la novelo la persono detalas ĉiun  okazaĵon kaj kalkulas, kiom da homoj ili traktis pri la aĉeto.




"[...]

Lundon 28 marto

  - Hodiaŭ, - anoncis Kati kiam mi hejmenvenis,- oni traktis min kiel veran eminentulon! Ŝajne, ne du viroj, sed tri venis: du gasistoj kaj veturigisto. Rigardinte la du fornojn unu el la viroj tuj diris: "Tiu konektilo ne taŭgas por ĉi tiu nova tipo!" 
  - Mi scias,- triumfe diris Kati. - Jen la nova, kiun oni donis al mi por ĝi antaŭ preskaŭ du semajnoj.
  La viro rigardis ĝin malaprobe kaj informis ŝin, ke  oni donis al ŝi malĝustan. Ŝajnis, ke ĉi gasisto krom li kaj lia kunulo estas senscia idioto, sed ŝi ne ĝenu sin, ĉar li persone certigos, ke oni kunportos la ĝustan morgaŭ. Do, kontentaj ke ni fine estas en la manoj de kompetentulo, ni penis ne ĝeni nin.
[...]"
Tamen la rakonto  estas tute ne laciga, kontraŭe, per  malpezaj vortoj  kaj inteligenta humuro  la verkisto ofertas al ni tre agrablajn momentojn, sendube, " Taglibro Pri Kuirforno" estas leginda novelo por ĉiuj.







Mais atual que isto é impossível

James Hebert Sullivan (1913-1993). Britânico, professor, aprendeu Esperanto, quando tinha dezenove anos, durante cinco semanas de imobilidade devido a um pé machucado. Conto cheio de humor "Diário do fogão" é o nono no livro "Vida e Morte de Wiederboren"  para pessoas já iniciadas no estudo do Esperanto, primeiro livro da coleção "Leia e Aprenda", 1998 - 80 páginas.

Os problemas do personagem começam quando ele concorda com Kati, sua esposa, sobre a compra de um fogão novo. Depois disto ambos perdem a tranquilidade enquanto esperam a chegada e instalação deste eletrodoméstico. 
É interessante notar que este tema continua muito atual. A aventura é narrada como um diário, ao mesmo tempo que rimos,  relembramos algum dia ter passado por semelhante problema. Durante o conto o personagem descreve cada acontecimento e as pessoas envolvidas na compra . 



"[...]

 Segunda 28 de março

  - Hoje, - anunciou Kati quando eu voltei para casa, - me trataram como verdadeira pessoa ilustre ( pode ser celebridade?)! Aparentemente, não dois homens, mas três vieram: dois gasistas e um motorista. Observando os dois fogões, um dos homens imediatamente disse: "Esse plugue não serve para para este novo tipo!"
  - Eu sei, - disse Kati triumfante. - Eis o novo, que me deram para ele há quase duas semanas atrás.
  O homem olhou para ele com desaprovação e informou a ela que deram um errado. Pareceu que todo gasista além dele e seu colega era um idiota ignorante, mas que ela não se incomodasse, porque ele pessoalmente  se certificará que  irão trazer  o correto amanhã. Enfim, contentes, nós finalmente estamos nas mãos de uma pessoa competente, nós tentamos não nos aborrecer"

[...]"

Entretanto o conto, de modo algum é entediante, ao contrário, através de palavras leves e humor inteligente o escritor nos oferece  momentos muito agradáveis, sem dúvida, "Taglibro Pri Kuirforno" é leitura digna de ser lida por todos.


  Kelli (Programa Mia Amiko)